Тоғолоқ молданың жазуынша: «…Есім х

Тоғолоқ молданың жазуынша: «…Есім хан өзінің елінен мың кісі қол алып, қатаған хан Тұрсыннан мың кісі қол алып, елін хан Тұрсынға тапсырып, екі мың қолменен жөнеп кетеді»[106,54]. Сонымен екі деректе бір ойды меңзейді. Ал, ғалым М.Тынышпаевтың еңбегінде бұл оқиға ошақты руынан шыққан Базек ақсақалдың аузынан жазып алған әңгімеде баяндалады. Онда Есім хан елін, жерін, ата-анасын Ташкенттегі қатаған мен қаңлы жұртына билік құрған Тұрсын ханға сеніп тапсырғанын айта келіп, Тұрсын «ант қабылдап» орындауға кепілдік берген делінеді[22,157]. Шынында да, XVІІ ғ. саяси тіршілігін реттеуде ант беріп уағдаласу болған және оны шежіре деректері растайды.
Біз дерек ретінде алып отырған М.Ж.Көпеевтің жазбасы мен Тоғолоқ молданың шежіресінде Есім ханның қалмаққа шабуыл оқиғасы баяндалған. Мәшһүр шежіресінде Есім хан жұртымен Шу мен Сарысудан асып Күншығысқа бет алып, Ертіске дейін созылып жатқан даладан өтіп, Шідертінің өзеніне келіп тынығып жатады. Сонда «Шүршіт қарауылдан» жау қарайды. Осы жерде қазақтарды қалмақтар жаяу қалдырғанын айта келіп: «Аттарына айрылып, сол мың кісі сол жатқан жерінде он күн жатты. Он күн өткен соң, Есім хан бас көтеріп сөйлейді: -Азаматтар, шоралар, біз бүйтіп жатпайық» Міне, мен жортар аттың он күнде баратын жеріне бір күнде барамын. Маған еруге жарайтының бар ма? –дейді. Ол қалмақ он күндік жерге бармай орнықпайды.» Не Қокиерден көліне, не Балқаш теңізінің қопасына барып бекінді, -дейді. Екі кісі белсеніп шықты… Еңсегей бойлы Ер Есім айтты. Міне, бүгін жүремін. Сол қалмақтың бекінген жеріне бүгін барамын, бес күнде келетұғын сізді тосамын. Он күнде келетұғын сізді де тосамын деп жөнеп кетеді» –делінеді[8,146]. Оқиға соңынан шыққан екі жолдасының келіп жетуімен байланысады. Және қаншамыз өліп, қаншамыз қалғанымыз таяқтан білейік деп бәрі бір-бір таяқтан үйген екен. Кейін сол жер Мың таяқ» атаныпты.

Результаты (английский) 1:

According to the mullah Toğoloq: "Name Khan from his thousand people, Katagan Khan thousand people and let Khan passed two thousand qolmenen beings and let the country go" [106.54]. It represents one of the two data points. And scientists work M.Tynyshpaev the mouth of the focal based elder of the tribe of the event reported to the recorded conversation. Name Khan's country of origin, place of residence, parents believe the reign of people in Tashkent Katagan and Kangly Tursun Khan surrendered to say, "You took an oath" to guarantee the performance of states [22.157]. Indeed, in the XVII century. agree swear to regulate political life was and genealogical data confirms it.
We received data as M.J.Köpeevtiñ genealogy of the record and the mullah Toğoloq Name Khan Kalmyks in the event of an attack. The famous chronicle of space in excess of serum Khan jurtımen noise and the east face, extending from the Irtysh river Şidertiniñ came to rest in the field. "Şürşit guard" are the enemy. Here Kazakhs, Kalmyks left foot and said: "The loss of the thousands of names of people that were lying on the ground for ten days. Ten days later, Name Khan revolted spoken: Civil Shore, are not we all, your "Here I am going to name ten days, rushing to the destination on the same day. Unnecessary to follow me? Said. Ten days will be, he would go there. "What Qokïerden determined to go to the lake or the sea qopasına Balkhash, said. Both men have been active ... Eñsegey height masculine pronoun he said. Here are today. Then go to the Kalmyk firm today, five days waiting for you keletuğın. Ten days will be waiting for you keletuğın dispatch, "the statement of the [8,146]. To achieve two companions to come out at the end of the event. And how many dead, how many people know that all the staff remained one üygen the staff. Later, the land of a thousand sticks "became.